Na czym polega dieta karniwora?
Dieta karniwora (dieta carnivore, z ang. carnivore diet) znana jest także jako dieta mięsna. Polega ona na spożywaniu wyłącznie produktów odzwierzęcych. Jedna z teorii głosi, że ten restrykcyjny sposób odżywiania oparty jest na tym, czym żywili się pierwsi ludzie, czyli głównie mięsem.
Zasady diety karniwora nie określają ilości posiłków w ciągu dnia, przerw pomiędzy nimi ani konkretnej kaloryczności. Założenia dotyczą jedynie produktów, jakie można spożywać będąc na tej diecie.
Dieta carnivore wyklucza spożywanie węglowodanów jeszcze bardziej niż dieta ketogeniczna.
Jakie są zalety i wady diety karniwora?
Są dwie dostrzegalne zalety diety karniwora. Po pierwsze, przypuszcza się, że dieta mięsożercy dostarcza odpowiednio duże ilości żelaza, co może być dobrą wiadomością dla osób z anemią. Należy jednak podkreślić, że przyjmowanie żelaza wyłącznie z mięsa i ograniczenie wszystkich innych składników odżywczych doprowadzi do pojawienia się innych niedoborów.
Po drugie, dieta mięsna charakteryzuje się wysokim spożyciem białka. Trzeba jednak zaznaczyć, że to również jest niewystarczający argument "za" dietą karniwora, ponieważ zdrowa, prawidłowo zbilansowana dieta oprócz białka powinna składać się też z pozostałych makroskładników - węglowodanów i tłuszczów. Co więcej, spożywanie białka wyłącznie z jednego źródła również nie jest najlepszym wyborem żywieniowym.
Jeśli chodzi o wady diety mięsnej, jest ich zdecydowanie więcej niż zalet.
Osoby stosujące dietę karniwora zwykle mają zbyt wysoki poziom cholesterolu.
Ten model żywienia jest ubogi w błonnik pokarmowy.
Stosowanie diety carnivore znacznie zwiększa ryzyko wystąpienia miażdżycy, zawału serca, nadciśnienia tętniczego i innych chorób sercowo-naczyniowych.
Dieta ta może prowadzić do poważnych trudności z wypróżnianiem się.
Dieta karniwora powoduje niedobory witamin i minerałów, które mogą zagrażać zarówno zdrowiu, jak i życiu człowieka w skrajnych przypadkach.
Bardzo istotną wadą diety mięsnej jest to, że jest niewystarczająco dobrze zbadana. Być może są jeszcze jakieś negatywne konsekwencje lub pozytywne cechy diety karniwora, o których jeszcze nie wiadomo. Jednak samo to, jak niewiele o niej wiemy, powinno zniechęcać do jej stosowania.
Dozwolone produkty w diecie karniwora
Na diecie karniwora można jeść następujące produkty żywnościowe:
mięso - drób, wołowina, wieprzowina, jagnięcina, cielęcina,
przetwory mięsne,
ryby,
owoce morza,
podroby,
tłuszcze zwierzęce - smalec, masło, łój wołowy,
jaja,
produkty mleczne o wysokiej zawartości tłuszczu i niskiej zawartości laktozy - np. twarde sery, śmietana.
Niektórzy będąc na diecie karniwora spożywają także mleko oraz jogurty, natomiast produkty te zawierają cukier mleczny (laktozę), czyli węglowodany, więc są odradzane.
Czego nie można jeść na diecie karniwora?
Jako że dieta karniwora dopuszcza wyłącznie spożywanie produktów pochodzenia zwierzęcego, należy wykluczyć wszystko, co nie należy do tej grupy, czyli:
tłuszcze roślinne - oliwa z oliwek, oleje roślinne, margaryna,
owoce i soki owocowe,
warzywa,
grzyby,
produkty zbożowe,
rośliny strączkowe,
orzechy i masło orzechowe,
słodycze,
napoje gazowane i słodzone,
cukier.
Eliminacja produktów roślinnych może doprowadzić do zaburzenia prawidłowego funkcjonowania organizmu ze względu na niedobór witamin, składników mineralnych oraz wielonienasyconych kwasów tłuszczowych.
Efekty diety karniwora
Wg zwolenników tego modelu żywienia, dzięki spożywaniu wyłącznie mięsa i produktów odzwierzęcych można osiągnąć zadowalające efekty dotyczące zarówno zdrowia, jak i sylwetki. Rzekomo dzięki diecie karniwora możliwa jest redukcja stanów zapalnych, choć nie potwierdzono tego efektu żadnymi rzetelnymi badaniami.
Zwolennicy twierdzą też, że ten sposób odżywiania poprawia funkcjonowanie układu trawiennego. Jest to dość absurdalny argument biorąc pod uwagę, że w diecie karniwora niemalże nie ma błonnika pokarmowego, który jest kluczowy dla prawidłowego funkcjonowania układu trawiennego.
Uważają oni także, że można bardzo szybko schudnąć stosując dietę karniwora, co jest zapewne mocnym argumentem dla osób, które pragną pozbyć się zbędnej tkanki tłuszczowej. Niestety - szybka utrata masy ciała rzeczywiście może nastąpić, ale będzie to wynik pozbycia się nadmiaru wody z organizmu, a nie spalania zapasów tłuszczu.
Jak widać, efekty diety karniwora nie prezentują się zbyt spektakularnie, szczególnie, że są one wynikiem badań o ograniczonym zakresie lub po prostu dowodami anegdotycznymi osób, które ją stosują.
Dieta carnivora - przykładowy jadłospis na 3 dni
Codzienny jadłospis na diecie karniwora nie jest zbyt trudny do skomponowania, ponieważ nie wymaga znajomości żadnych zależności żywieniowych ani specjalnych zasad. Wystarczy ułożyć posiłki składające się wyłącznie z żywności pochodzenia zwierzęcego.
Poniżej znajduje się przykładowy 3-dniowy jadłospis dla osób stosujących dietę mięsną.
Dzień 1.
Śniadanie: omlet jajeczny
Obiad: kotlety mielone wieprzowe
Przekąska: twaróg tłusty ze śmietaną
Kolacja: wędzony łosoś z serem feta
Dzień 2.
Śniadanie: jajka sadzone i kefir
Obiad: wątróbka drobiowa
Przekąska: plasterki salami lub innej wędliny
Kolacja: krewetki smażone na maśle
Dzień 3.
Śniadanie: roladki z parówek i żółtego sera
Obiad: stek wołowy
Przekąska: kabanosy
Kolacja: jajecznica z boczkiem
Czy dieta karniwora jest zdrowa i bezpieczna?
Dieta karniwora może prowadzić do chorób układu sercowo-naczyniowego, niedoborów, a nawet nowotworów (np. raka jelita grubego). Z tego powodu uznaje się, że jest to dieta o negatywnym wpływie na zdrowie człowieka, a takich należy unikać. Owszem, można znaleźć kilka zalet diety karniwora, ale niestety jej wady przysłaniają wszelkie plusy.
Co więcej, w dobie większej świadomości i dbałości o środowisko, gdy produkty roślinne zyskują popularność, a ich spożywanie przynosi korzyści ekologiczne, spożywanie wyłącznie produktów pochodzenia zwierzęcego jest nierozsądne.
Komu polecana jest dieta karniwora, a kto nie powinien jej stosować?
Wpływ diety karniwora na zdrowie został już przedstawiony. Zastanów się zatem, komu jest ona polecana, a kto powinien jej unikać? Otóż ze względu na ryzyko niedoborów kluczowych składników odżywczych oraz dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, które prawdopodobnie są nieuniknione, dieta karniwora nie jest dobrym wyborem dla żadnej grupy osób.
Zdecydowanie lepszym, bardziej rozsądnym wyborem jest zbilansowana dieta, w które nie brakuje żadnych makroskładników, witamin i minerałów. Nie warto tracić zdrowia stosując dietę tak restrykcyjną i eliminacyjną jak dieta karniwora.
Bibliografia:
- O’Hearn A. Can a carnivore diet provide all essential nutrients? Current Opinion in Endocrinology & Diabetes and Obesity. 2020;27(5):312-316.
- Borzuta K, Janiszewski P, Lisiak D, Grześkowiak E. Wpływ konsumpcji mięsa na ryzyko powstania chorób nowotworowych i sercowo naczyniowych. Postępy Nauki i Technologii Przemysłu Rolno-Spożywczego. 2022;76(2):62.
- Lennerz BS, Mey JT, Henn OH, Ludwig DS. Behavioral Characteristics and Self-Reported Health Status among 2029 Adults Consuming a “Carnivore Diet”. Current Developments in Nutrition. 2021;5(12).
