Na czym polega dieta kopenhaska?
Dieta kopenhaska (inaczej dieta szwedzka lub duńska) to restrykcyjny, 13-dniowy plan żywieniowy, który ma na celu szybką utratę wagi poprzez znaczne ograniczenie spożywanych kalorii i ścisłe przestrzeganie określonego jadłospisu. Opiera się na spożywaniu białek, niewielkiej ilości węglowodanów i tłuszczów oraz eliminacji wielu produktów, co ma prowadzić do przyspieszenia metabolizmu i zmiany nawyków żywieniowych.
Po jej zakończeniu należy stopniowo zwiększać kaloryczność posiłków, równocześnie utrzymując wprowadzone zdrowe nawyki. Ze względu na swoją rygorystyczność, dieta kopenhaska wymaga dużej dyscypliny i nie dopuszcza żadnych odstępstw od zasad. Jednak zwolennikom diety to nie przeszkadza, ponieważ za nagrodę uważają spektakularne rezultaty osiągane w bardzo krótkim czasie. Jeśli wystąpią jakiekolwiek odchylenia i nieprawidłowości w korzystaniu z diety, powinna ona zostać przerwana, a ponownie można ją rozpocząć nie szybciej niż po 3 miesiącach.
Co można jeść na diecie kopenhaskiej?
Zasady diety kopenhaskiej są realizowane dzięki stosowaniu ustalonego jadłospisu rozpisanego na 13 dni. Jest on oparty głównie na chudym białku, warzywach o niskiej zawartości węglowodanów oraz ograniczonej ilości tłuszczów. Dzienna kaloryczność posiłków nie przekracza 800 kcal. Dozwolone są niektóre warzywa, głównie szpinak, sałata i brokuły. Dieta kopenhaska obejmuje także niewielkie ilości konkretnych owoców oraz niektóre produkty mleczne, takie jak jogurt naturalny.
Jednym z elementów menu diety kopenhaskiej jest kawa lub herbata bez dodatków. Mają one dodatkowo wspomagać spalanie tkanki tłuszczowej. W przypadku diety kopenhaskiej należy całkowicie wyeliminować alkohol, słodycze i produkty zbożowe. Należy wypijać dużą ilość wody, aby zapobiegać odwodnieniu i wspierać organizm w trakcie restrykcyjnego planu żywieniowego.
Wady i zalety diety kopenhaskiej
Dieta kopenhaska budzi wiele kontrowersji – jedni chwalą ją za szybkie efekty, inni krytykują za zbyt dużą restrykcyjność - jest bowiem uważana za jedną z najbardziej rygorystycznych diet. Choć dieta może prowadzić do obniżenia masy ciała w krótkim czasie, wiąże się również z ryzykiem niedoborów i trudnościami w utrzymaniu wyników.
Do zalet diety kopenhaskiej zaliczyć można:
-
szybką utratę wagi,
-
proste, łatwe do zrozumienia zasady,
-
pomoc w zmianie nawyków żywieniowych.
Jednak znacznie więcej jest wad diety kopenhaskiej, a należą do niej:
-
ekstremalne ograniczenie kalorii wywołujące skutki uboczne w postaci osłabienia organizmu, spadku energii, drażliwości i powstania niedoborów składników odżywczych,
-
trudność w utrzymaniu diety ze względu na rygorystyczne zasady i brak możliwości modyfikacji,
-
duże ryzyko szybkiego powrotu do wagi sprzed stosowania diety (efekt jojo),
-
potencjalny negatywny wpływ na metabolizm, samopoczucie i kondycję zdrowotną.
Polecane produkty:
Efekty diety kopenhaskiej – czego można się spodziewać?
Efekty diety kopenhaskiej mogą być zauważalne już po kilku dniach, ale warto pamiętać, że jest to dieta bardzo restrykcyjna. Dlatego można się spodziewać zarówno pozornie pozytywnych, jak i jednoznacznie negatywnych efektów takich jak:
-
szybka utrata wagi,
-
zmniejszenie obwodów ciała, w szczególności w talii, brzuchu i udach,
-
poprawa samodyscypliny,
-
mniejszy apetyt na niezdrowe produkty dzięki ograniczeniu cukru,
-
osłabienie organizmu,
-
niedobory witamin i minerałów,
-
problemy trawienne (ograniczenie błonnika),
-
odwodnienie,
-
zakwaszenie organizmu,
-
efekt jo-jo.
Dokładny jadłospis diety kopenhaskiej
Dieta kopenhaska trwa 13 dni i opiera się na ściśle określonym jadłospisie, który powtarza się co tydzień według schematu: dni 1 i 8, 2 i 9, 3 i 10, 4 i 11, 5 i 12, 6 i 13 oraz 7. Podczas jednego dnia diety wolno zmieniać kolejność spożywanych posiłków, ale nie można zmienić kolejności dni w planie żywienia.
Jadłospis składa się jedynie z trzech posiłków dziennie, spożywanych o określonych porach: śniadanie należy zjeść między 8:00 a 9:00, obiad między 12:00 a 14:00, a kolację najpóźniej o 18:00 (dopuszcza się maksymalnie 30-minutowe odstępstwa od tych ram czasowych). Zabronione jest jakiekolwiek podjadanie i modyfikowanie jadłospisu. Jadłospis na diecie kopenhaskiej wygląda następująco:
Śniadanie | Obiad | Kolacja | |
Dni 1. i 8. | filiżanka czarnej kawy z kostką cukru | 2 jajka na twardo, 1 pomidor, szklanka gotowanego szpinaku | chuda wołowina (gotowana lub grillowana), 5 liści sałaty z oliwą z oliwek i sokiem z cytryny |
Dni 2. i 9. | czarna kawa z kostką cukru | befsztyk wołowy, 5 liści sałaty z łyżką oliwy i sokiem z cytryny, surowy owoc | plaster chudej wędliny, ⅔ szklanki jogurtu naturalnego |
Dni 3. i 10. | czarna kawa z kostką cukru, 1 grzanka | szklanka gotowanego szpinaku, pomidor, surowy owoc | 2 jajka na twardo, chuda wędlina (1 plaster), 5 liści sałaty z oliwą i sokiem z cytryny |
Dni 4. i 11. | czarna kawa z kostką cukru | jajko (na twardo), 1 tarta marchewka, serek wiejski | pół szklanki kompotu bez cukru, ⅔ szklanki jogurtu naturalnego |
Dni 5. i 12. | 1 duża starta marchewka z sokiem z cytryny | gotowana lub smażona bez tłuszczu ryba, chuda i z dodatkiem soku z cytryny | befsztyk wołowy, 6-8 kwiatów ugotowanych brokułów, 5 liści sałaty |
Dni 6. i 13. | czarna kawa z kostką cukru, grzanka | pierś z kurczaka (gotowana lub duszona), 5 liści sałaty z łyżką oliwy i sokiem z cytryny | 2 jajka na twardo, duża tarta marchew |
Dzień 7. | zielona herbata bez cukru | pierś z kurczaka grillowana lub pieczona, świeży owoc (jabłko, ananas, grejpfrut) | nic |
Komu polecana jest dieta kopenhaska?
Mimo że dieta kopenhaska przynosi szybkie efekty, nie jest zalecana przez dietetyków jako zdrowy sposób odchudzania. Specjaliści od żywienia uważają ją wręcz za niebezpieczną. Mimo to niektóre osoby decydują się na jej stosowanie ze względu na możliwość szybkiej utraty wagi. Jeśli już zdecydujesz się na stosowanie tej diety, upewnij się, że nie masz żadnych problemów zdrowotnych.
Dieta kopenhaska często stosowana jest jako krótkoterminowa metoda na redukcję wagi, np. przed ważnym wydarzeniem. Niekiedy jest również wykorzystywana jako zapoczątkowanie zmian w sposobie odżywiania. Eliminacja cukru i przetworzonej żywności rzeczywiście może pomóc w ograniczeniu złych nawyków, ale po zakończeniu diety konieczne jest stopniowe wprowadzanie zbilansowanego odżywiania.
Ten plan żywieniowy nie może być stosowany częściej niż raz na 2 lata przez osoby zdrowe i świadome ryzyka niedoborów i negatywnych skutków stosowania takiej restrykcyjnej diety.
Sprawdź artykuł Jak przyspieszyć metabolizm, czyli przemianę materii?
Przeciwwskazania do stosowania diety kopenhaskiej
Dieta kopenhaska nie jest odpowiednia dla każdego. Istnieje wiele przeciwwskazań do jej stosowania, ponieważ może prowadzić do niedoborów składników odżywczych i osłabienia organizmu. Osoby, które nie powinny stosować diety kopenhaskiej, to osoby:
-
aktywne i pracujące fizycznie,
-
mające problemy trawienne,
-
cierpiące na choroby układu krążenia,
-
mające choroby układu pokarmowego,
-
cierpiące na choroby metaboliczne, np. cukrzycę,
-
mające problemy z nerkami lub wątrobą,
-
w podeszłym wieku lub jeszcze się rozwijające,
-
z zaburzeniami odżywiania,
-
kobiety w ciąży i karmiące piersią.
Czy warto stosować dietę kopenhaską?
To, czy warto stosować tę dietę, zależy od celu i świadomości skutków diety u danej osoby. Jeśli chcesz szybko schudnąć w krótkim czasie i jesteś świadomy ryzyka, dieta kopenhaska może przynieść oczekiwane przez Ciebie rezultaty. Jednak nie jest to zdrowy sposób na trwałą redukcję wagi, ponieważ ze względu na niską kaloryczność diety i surowe ograniczenia możesz spodziewać się niedoborów składników odżywczych i efektu jo-jo po jej zakończeniu.
Z punktu widzenia zdrowia i dietetyki, stosowanie diety kopenhaskiej jest niezalecane. Zbyt niska kaloryczność oraz brak równowagi między makroskładnikami mogą powodować osłabienie, zmęczenie i utratę masy mięśniowej. Skuteczność diety kopenhaskiej w dalszej perspektywie jest więc mała. Większość specjalistów odradza ją jako metodę odchudzania, sugerując zamiast tego stopniową zmianę nawyków żywieniowych i aktywność fizyczną.
Dieta kopenhaska może przynieść efekty, ale kosztem zdrowia i z dużym ryzykiem odzyskania utraconych kilogramów. Dlatego decyzja o stosowaniu diety kopenhaskiej powinna być dobrze przemyślana.
Co badania naukowe mówią o diecie kopenhaskiej?
Dieta kopenhaska, mimo swojej popularności, nie została poddana rygorystycznym badaniom naukowym. Brakuje wiarygodnych danych w postaci rzetelnych badań potwierdzających jej skuteczność i bezpieczeństwo. Informacje dostępne w sieci to w zasadzie wyłącznie relacje osób, które stosowały dietę.
Specjaliści ds. żywienia często krytykują dietę kopenhaską za jej restrykcyjność i potencjalne zagrożenia dla zdrowia. Zalecają wręcz ostrożność i sugerują, że zdrowa redukcja masy ciała jest wynikiem bardziej rozciągniętych w czasie metod odchudzania, których stosowanie jest poparte dowodami naukowymi i zakładają wdrożenie na dłuższy czas zdrowych nawyków żywieniowych.
Bibliografia:
- Zahorska-Markiewicz B. Kontrowersje wokół diet. Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii. 2005;1(1):9–14.
-
Khakimov B, Poulsen SK, Savorani F, et al. New Nordic Diet versus Average Danish Diet: A Randomized Controlled Trial Revealed Healthy Long-Term Effects of the New Nordic Diet by GC-MS Blood Plasma Metabolomics. J Proteome Res. 2016;15(6):1939-1954.
- Grzelak A, Suliburska J. Popularne diety a chorzy z nadciśnieniem tętniczym. Forum Zaburzeń Metabolicznych. 2013;4(3):122–127.
-
Lassen AD, Christensen LM, Trolle E. Development of a Danish Adapted Healthy Plant-Based Diet Based on the EAT-Lancet Reference Diet. Nutrients. 2020;12(3):738.
-
Ashtary-Larky D, Bagheri R, Abbasnezhad A, Tinsley GM, Alipour M, Wong A. Effects of gradual weight loss v. rapid weight loss on body composition and RMR: a systematic review and meta-analysis. Br J Nutr. 2020;124(11):1121-1132.
Spis treści
BESTSELLERY