Witamina D – co warto wiedzieć?
Witamina D należy do grupy witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Oznacza to, że nie jest wydalana w moczu, a jej miejscem magazynowania jest wątroba oraz tkanka tłuszczowa. Występuje w wąskiej grupie pokarmów roślinnych w postaci witaminy D2 oraz zwierzęcych jako kalcytriol - D3. Źródłem witaminy D pochodzenia roślinnego są przede wszystkim grzyby. Największą jej ilość w tej grupie znajdziemy w grzybach shitake oraz pieczarkach. Chcąc zjeść produkty pochodzenia zwierzęcego zawierającego witaminę D, sięgajmy po ryby, takie jak:
- śledź,
- dorsz,
- węgorz,
- łosoś,
- makrela.
Trzeba zaznaczyć jednak, że naturalne źródła pokarmowe są niewystarczającym sposobem, aby uzupełnić niskie stężenie witaminy w organizmie.
Najskuteczniejszym naturalnym źródłem zaspokajającym poziom niedoboru witaminy jesteśmy my sami wystawieni na pewne okoliczności. Brzmi intrygująco? To fakt. Witamina D produkowana jest również bezpośrednio przez nasz organizm. Dokładnie przez warstwę skórną poddaną procesowi słonecznego promieniowania UVB. Nazywamy to syntezą skórną.
Witamina D to źródło ochrony przed infekcjami oraz poważnymi chorobami cywilizacyjnymi. Dzięki jej pochodzeniu niektórzy nazywają ją witaminą słońca, a dzięki nieocenionej roli, jaką pełni w naszym ciele nazywana jest eliksirem życia. Brak witaminy oraz jej niedobór jest niebezpieczny dla osób z każdej grupy wiekowej - zarówno dzieci i dorosłych, jak i seniorów.
Rola witaminy D w naszym organizmie
Witamina D ma szeroki wpływ na nasz organizm, dlatego warto uzupełnić niedobór witaminy słońca w swoim ciele. Pełni ona w organizmie dwie szczególne role. Po pierwsze jest stróżem utrzymującym porządek nad prawidłowym przebiegiem zachodzących przemian. Drugą funkcją jest rola kontrolera, który pomaga wychwycić i unieszkodliwić niewłaściwe zmiany i utrzymać właściwy porządek. Co to oznacza?
W skrócie witamina D odpowiada za:
- prawidłową mineralizację kości,
- utrzymanie w organizmie odpowiedniego poziomu fosforu i wapnia,
- regulowanie wydzielania leptyny, która zwiększa uczucie sytości,
- prawidłowe funkcjonowanie układów: pokarmowego, ruchowego, sercowo – naczyniowego i odpornościowego.
Objawy niedoboru witaminy D – jakie są?
Niski poziom witaminy D jest szkodliwy dla zdrowia, a przewlekły i poważny niedobór witaminy D może być nawet groźny dla naszego życia.
Deficyt witaminy D spotykany jest często w naszej populacji. Osoby z niedoborami tego składnika często skarżą się na:
- powracające uczucie zmęczenia,
- bóle stawów,
- obniżony nastrój i problemy ze snem,
- bóle głowy,
- problemy z wypróżnianiem i nieprawidłowym funkcjonowaniem układu moczowego,
- zaburzenia koncentracji i skupienia.
Takie symptomy niedoboru powinny obudzić w nas czujność i zwrócić uwagę, że z naszym ciałem dzieje się coś złego. Warto wtedy pomyśleć o zapisaniu się na wizytę lekarską i poprosić o wykonanie badania na zawartość witaminy D w naszym ciele. Na podstawie wyników badań wskazujących niedobór witaminy z pewnością wprowadzona zostanie suplementacja witaminy D w postaci gotowych do użycia preparatów. Regularne przyjmowanie witaminy we właściwej dawce z pewnością pomoże uniknąć znacznie bardziej przykrych konsekwencji. Długotrwały niedobór witaminy D w organizmie może bowiem przynieść wiele negatywnych skutków.
Skutki niedoboru witaminy D
Przedłużony niedobór witaminy D może być dużo bardziej niebezpieczny i prowadzić do poważniejszych chorób i schorzeń. Skutkiem długiego zaniedbania odpowiedniego poziomu witaminy D, może być:
- brak odporności i częsty rozwój infekcji,
- choroby naczyniowe i sercowe,
- zaburzenie poziomu cholesterolu oraz cukrzyca,
- autoimmunologiczna choroba Hashimoto,
- rozwój komórek nowotworowych,
- zaburzenia wchłaniania i zła gospodarka wapniowo – fosforanowa.
U dzieci przedłużony niedobór witaminy D prowadzić może do choroby - krzywicy. Osoby starsze z zaburzeniami wchłaniania mogą mierzyć się natomiast z problemem osteoporozy.
Przyczyny niedoboru witaminy D
Problem niedoboru witaminy D to poważna kwestia, dlatego tak ważne jest, aby odpowiednio wcześnie rozpoznać niedobór witaminy słońca.
Statystyki wskazujące na społeczny niedobór witaminy D są alarmujące. Ze względu na ograniczony zasób witaminy w składnikach pokarmowych nie jesteśmy w stanie zapewnić jej zadowalającego poziomu. To samo dotyczy wytwarzania witaminy D przez skórę w procesie syntezy. Ciężko podporządkować się rytmowi dnia, aby pamiętać o odpowiednim wystawieniu się na promienie słoneczne w czasie minimum 15 minut w godzinach od 10 do 15. Barierą staje się w tym przypadku również szerokość geograficzna, w której żyjemy i niska ilość dostępnych słonecznych dni w roku.
Osobną kwestią przy dużych ograniczeniach dostępności witaminy D, pozostaje nasza wiedza na temat profilaktyki niedoborów. Dobrym pomysłem jest zasięgnięcie pomocy lekarskiej i wprowadzanie suplementów do naszej codziennej diety (szczególnie w okresie jesienno-zimowym). Ciągła poprawa świadomości, zmiana nawyków żywieniowych i ich wpływ na nasze zdrowie to także sposób na społeczne zwalczanie przyczyn niedoboru witaminy D. Dotyczy to z resztą wszystkich potrzebnych nam witamin.
Jak uniknąć niedoboru witaminy D?
Właściwym sposobem na odpowiedni poziom witaminy D jest regularne uzupełnianie dziennego zapotrzebowania. Podstawą jest korzystanie z dobrodziejstwa promieni słonecznych i spożywanie produktów bogatych w witaminę D. Jednak przy naturalnych ograniczeniach występowania witaminy D, dobrym sposobem jest wspomaganie codziennej dawki witaminy za pomocą dostępnych suplementów diety. Pomocna jest także regularna kontrola jej poziomu w organizmie. Aby upewnić się, czy masz niedobór witaminy D, warto poddać się badaniu na obecność witaminy D w naszym organizmie. To najbardziej sprawdzona metoda szybko definiująca efekty naszego dotychczasowego odżywiania i stylu życia.
Ważne jest to, aby kontrolę stanu oraz suplementację witaminy przeprowadzać w porozumieniu z lekarzem. Dzięki temu będziemy mieli pewność co do właściwego zinterpretowania wyników naszych badań. Niedobór oraz nadmiar witaminy D nie daje też jednoznacznych objawów, które możemy sami zdiagnozować. Specjalista pomoże nam również uzupełnić ilość witaminy odpowiednią dawką preparatów dla naszego organizmu i pokieruje naszą suplementacją w sposób dla nas bezpieczny. Może okazać się też, że potrzebne będzie bardziej specjalistyczne leczenie niedoboru witaminy.
Przeczytaj także artykuł Witamina D3, czyli o czym nie możesz zapominać, gdy słońca mało na niebie
Prawidłowy poziom witaminy D w ciele człowieka
Zarówno niski poziom stężenia, jak i przedawkowanie witaminy D niesie za sobą konsekwencje zdrowotne. Poziom fizjologiczny witaminy D, który pozwala na prawidłowy przebieg wszystkich procesów fizjologicznych w organizmie dorosłej osoby, wynosi 50 – 70 ng/ml. Norma ta oczywiście podlega zmianie w zależności od wieku lub stanu zdrowia. Osoby starsze, cierpiące na choroby immunologiczne lub osoby otyłe posiadają wyższe zapotrzebowanie na witaminę D.
Posiadanie optymalnego stężenia witaminy D we krwi dotyczy także małych dzieci. Chcąc zadbać o ich zdrowy rozwój, szczególnie ten motoryczny oraz o prawidłowy rozwój kości, dbajmy o prawidłową dietę i suplementację malucha.
